آسم بیماری التهابی مزمن و غیر واگیر ریه است. مزمن به این معنا که بیماری همیشه وجود دارد حتی زمانی که بیمار احساس ناخوشی ندارد. این بیماری تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی بروز می کند.
به طور کلی در این بیمــاری در افراد مستعد از نظر ارثی، به دنبال واکنش راه های هوایی به عوامل محرک و حساسیت زا (آلرژیک)، وقایع زیر در راه های هوایی رخ می دهد:
1- پوشش داخلی راه های هوایی متورم و ملتهب می شود.
2- ترشحات مخاطی راه های هوایی (موکوس) زیاد می شود.
3- عضلات دیواره راه های هوایی منقبض می شود.
4- مجموع این مسایل موجب انسداد راه های هوایی شده و در نتیجه هوای کمتری از آنها عبور می کند؛ در نتیجه با سخت تر شدن عمل تنفس، علایم آسم به صورت سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس بروز می کند.
علت دقیق و اصلی آسم هنوز نامشخص است، اما آنچه که تاکنون روشن شده نشان می دهد که آسم محصولی از ترکیب عوامل محیطی، سبک و نحوه زندگی و خصوصیات زیستی و ذاتی فرد (ژنتیک) است.
سبک زندگی شهری همچون زندگی آپارتمانی، نبود تحرک، غذاهای آماده (Fast Food) و آلودگی هوا به علت دود سیگار و آلودگی شهر به علت دود خودروها عوامل شیوع بیشتر آسم هستند.
اگر افراد خانواده سابقه انواع آلرژی ها مانند اگزما، آلرژی بینی، آلرژی غذایی و آسم را داشته باشند، احتمال بروز آسم در سایر افراد آن خانواده بیشتر می شود.
همچنین تماس با عواملی چون دود سیگار، عوامل عفونی ویروسی و بعضی مواد حساسیت زا ممکن است سبب افزایش احتمال ابتلا به آسم شود. برخی افراد به دلیل تماس های شغلی ممکن است دچار آسم شوند؛ نظیر کارگران نانوایی، چوب بری، رنگسازی و موارد مشابه.
همچنین ممکن است بیماری آسم در افراد بدون سابقه آلرژی نیز رخ دهد. تاثیر مخرب عوامل محیطی در سال های اول زندگی مانند عفونت های شدید و یا آلودگی محیط زندگی تاثیر بدی روی رشد و تمایز راه های هوایی دارد و ابتلا به آسم گسترش می یابد. در مواجهه با عوامل محرک، علایم بیماری بدتر می شود و منجر به آسم پایدار و افزایش خطر حملات حاد می شود.
تا کنون راه حلی برای ریشه کن کردن آسم پیدا نشده است، این بیماری را می توان به شکلی درمان و کنترل کرد که از بروز علائم و حملات آن پیشگیری شود. باید دانست که علاوه بر درمان دارویی، پرهیز از عوامل محرکی که سبب بدتر شدن آسم می شوند نیز بسیار مهم است:
1- از نگهداری حیوان خانگی در منزل پرهیز کنید.
2- از مواجهه با گل و گیاه و گرده ها پرهیز کنید.
3- از مصرف دخانیات به ویژه در خانه و فضاهای بسته خودداری کنید.
4- هنگام نظافت منزل در و پنجره ها را باز کنید.
5- در هوای آلوده تا حد امکان از خانه خارج نشوید.
6- با شست و شوی مرتب لوازم خواب مایت ها را از بین ببرید./105
1- پوشش داخلی راه های هوایی متورم و ملتهب می شود.
2- ترشحات مخاطی راه های هوایی (موکوس) زیاد می شود.
3- عضلات دیواره راه های هوایی منقبض می شود.
4- مجموع این مسایل موجب انسداد راه های هوایی شده و در نتیجه هوای کمتری از آنها عبور می کند؛ در نتیجه با سخت تر شدن عمل تنفس، علایم آسم به صورت سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس بروز می کند.
علت دقیق و اصلی آسم هنوز نامشخص است، اما آنچه که تاکنون روشن شده نشان می دهد که آسم محصولی از ترکیب عوامل محیطی، سبک و نحوه زندگی و خصوصیات زیستی و ذاتی فرد (ژنتیک) است.
سبک زندگی شهری همچون زندگی آپارتمانی، نبود تحرک، غذاهای آماده (Fast Food) و آلودگی هوا به علت دود سیگار و آلودگی شهر به علت دود خودروها عوامل شیوع بیشتر آسم هستند.
اگر افراد خانواده سابقه انواع آلرژی ها مانند اگزما، آلرژی بینی، آلرژی غذایی و آسم را داشته باشند، احتمال بروز آسم در سایر افراد آن خانواده بیشتر می شود.
همچنین تماس با عواملی چون دود سیگار، عوامل عفونی ویروسی و بعضی مواد حساسیت زا ممکن است سبب افزایش احتمال ابتلا به آسم شود. برخی افراد به دلیل تماس های شغلی ممکن است دچار آسم شوند؛ نظیر کارگران نانوایی، چوب بری، رنگسازی و موارد مشابه.
همچنین ممکن است بیماری آسم در افراد بدون سابقه آلرژی نیز رخ دهد. تاثیر مخرب عوامل محیطی در سال های اول زندگی مانند عفونت های شدید و یا آلودگی محیط زندگی تاثیر بدی روی رشد و تمایز راه های هوایی دارد و ابتلا به آسم گسترش می یابد. در مواجهه با عوامل محرک، علایم بیماری بدتر می شود و منجر به آسم پایدار و افزایش خطر حملات حاد می شود.
تا کنون راه حلی برای ریشه کن کردن آسم پیدا نشده است، این بیماری را می توان به شکلی درمان و کنترل کرد که از بروز علائم و حملات آن پیشگیری شود. باید دانست که علاوه بر درمان دارویی، پرهیز از عوامل محرکی که سبب بدتر شدن آسم می شوند نیز بسیار مهم است:
1- از نگهداری حیوان خانگی در منزل پرهیز کنید.
2- از مواجهه با گل و گیاه و گرده ها پرهیز کنید.
3- از مصرف دخانیات به ویژه در خانه و فضاهای بسته خودداری کنید.
4- هنگام نظافت منزل در و پنجره ها را باز کنید.
5- در هوای آلوده تا حد امکان از خانه خارج نشوید.
6- با شست و شوی مرتب لوازم خواب مایت ها را از بین ببرید./105
دکتر «زهرا خسروی زادگان» کارشناس بیماری های تنفسی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز
پایان خبر